.jpg)
1 Nisan Şaka Günü, çoğu toplum tarafından kabul edilmiş eğlenceli bir gün. Kökeni konusunda da çok sayıda rivayet var. Bunlar arasında tarihi bir gerçekle örtüşeni ve en çok kabul göreni 1564 yılına ait olanıdır.
1564 yılına uzanıyoruz. Fransa Kralı 9. Charles, yıl başlangıcını Nisan ayının başından, Ocak ayının başına alınca başlıyor her şey. Ancak kralın bu kararından haberdar olmayanlar 1 Nisan’da yeni yıla girdiklerini düşünmeye devam ettiler. Haberdar olanlardan bazıları ise otoritenin böylesi önemli kararına tepki olarak kutlamalarını 1 Nisan’da yapmaktaydı. Bu durum diğerleri tarafından alay malzemesi olarak kullanılınca, 1 Nisan’a Aptallar Günü ismi verildi. 1 Nisan’ı yılbaşı olarak kutlamaya devam eden insanlara da “Nisan Balığı” dendi. Bir not olarak da belirtelim ki 1 Ocak’ı yılın ilk günü olarak ilan eden ilk imparator M.Ö. 46 yılında Julius Sezar’dı.
Uzun yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olarak herkesçe kabul edildi. Fransızlar da 1 Nisan’ı kültürünün bir parçası olarak görüp, bir şaka günü olarak kutlamaya başladı. Dünyada pek çok ülkeye de yayılması kaçınılmazdı elbette.
1 Nisan’ın köken olarak daha eskilere ve farklı medeniyetlere dayandığı da söylenir. Örneğin Pagan kültüründe 1 Nisan’da “Fous” diye bir bayram kutlanır. Antik Roma’da Hilarya isimli bir bayramdır. Hindistan geleneklerinde ise Holi isimli bir gün olarak kutlanır.
İslam toplumu ise İslamiyet dışı her kültürel etkinliğe olduğu gibi 1 Nisan’a da temkinli yaklaşmıştır. Hatta birçok fanatiğe göre bu Müslüman düşmanı bir gün olarak algılanır. Bunu destekleyecek bir de hikâye uydurulmuştur hatta. Bugün buluttan nem kapan tüm dindar arkadaşlar bunu sosyal medyada geçen hafta paylaşmaya başlamıştı bile.
“15. yüzyılın sonlarında, Haçlı ordusu İspanya’daki Endülüs Müslümanlarının son kalesini kuşatır. Uzun süren bir kuşatma olmasına rağmen, kış aylarının da etkisiyle, kale korunabilmektedir. Durumun zorluğunu anlayan Haçlı ordusunun komutanı değişik taktikler düşünmektedir. En sonunda 31 Mart gecesi kalenin önüne giderek bir elinde Kur an bir elinde İncil; Şu iki kitap üzerine yemin ederim ki, teslim olursanız bu akşam size bir şey yapmayacağım der. Gerekli görüşmelerden sonra canlarının kurtarılması karşılığında Müslümanlar kaleyi teslim ederler. Ertesi sabah, yani 1 Nisan sabahı, Haçlı ordusu komutanı bütün Müslümanların öldürülmesi için emir verir.
Bunun üzerine Müslümanlar sorar: “hani söz vermiştiniz?” Komutan cevaplar. “ Sözüm dün gece içindi.” Müslümanların oracıkta kılıçtan geçirilip öldürüldüğü gün, “Hile Günü” olarak kutlanır.”
Hikâye aynen yukarıdaki gibi... Biraz daha uzundu. Azıcık kısalttım. Paylaşanlar “buna rağmen kutlayacak mısın?” sloganıyla yayıyor bunu şu an. İki gün boyunca bu gibi paylaşımlara denk gelmeniz muhtemeldir.
Söylediğim gibi İslam dışı ne kadar etkinlik varsa lanetleyen bu anlayış, bu kadar basit ve esprili bir güne de lanet edecek elbette.
Bu İslami hassasiyet ürünü olan hikâyeyi okuyunca, ister istemez kendi kendime “şaka gibisiniz ya” diye söylendim. Laf, konuya cuk oturunca bundan bahsetmeden geçemezdim.
Bu arada zaten ülke gündemi de zaman zaman şaka gibi. 1 Nisan’da yazılacak yazılara şaka başlığıyla konu olacak kadar zengin bir gündemimiz var vesselam.
1 Nisan yeni haftanın ilk günü olacak. İşte o gün gerçekten şaka olduğuna inanmak istediğim o kadar çok şey oluyor ki. Hatta 1 Nisan günü de böyle bir gündeme uyanabiliriz.
Birilerinin toplu olarak televizyonlara çıkıp canlı yayında “Nisan biiiiir” diye bağırmasını diliyorum.
Doğan Özcan