Sünnet Hadisesi

Sünnet de hadise olur mu demeyin. Gözlediğim kadarıyla, son yıllarda bu geleneksel ve dini ritüel bambaşka bir boyuta geçmiş durumda. İnsanlar yaşlarını aldıkça “ah, nerde o eski Ramazanlar”, derken, ben bu yaz baktım, “ah nerde o eski sünnetler”, demeye başlamışım. Toplumsal yapımızın değiştiğinin kanıtlarından biri de herhalde bu törensel faaliyetlerdeki sektörleşme ve adetleşmeye başlayan yeni icatlar. Sektör derken ekonomi ilmine girmeyeceğim, ama toplumun para harcama kapasitesinin beni şaşırtan yanlarına dokunmadan edemeyeceğim.

Efendim, benim hatırladığım kadarıyla, sünnet eskiden gerçekten eziyetli bir durumdu. Yani sünnet çocuğunun derdi, hakikaten kendi boyunu aşardı. Anneler perperişan, babalar kaçar- göçer, aile büyükleri ve eşrafı ise bir çeşit güvenlik gücünü oluştururdu. Kirve denen şahıs, sadece oğlancığı zapt-u rapt altına almak görevinde değildi. Özenle seçilen bu kişi, sünnet çocuğunun delikanlı olması ve hatta evlenmesine kadarki tüm önemli zamanlarında, babasından bile önde gelen bir destekçiydi. Düğünü organize eder, sünnet çocuğunu süslü arabasıyla gezdirir, operasyon öncesi tüm psikolojik önlemleri alırdı. Sünnetçiler, fenni berberdi. Sünnet çocuğu, düğün yapılıyorsa, başköşede yatar, acılı bir şekilde hediyeleri (başta kol saati) kabul ederdi. Şimdi düşünüyorum da, bu kol saatinin mana ve ehemmiyeti, sünnetin erkekliğe adım ile hatırlattığı, bir çeşit sorumluluk payesi miydi? Neyse, dönelim düğüne. Düğün sahipleri allı pullu giyinir, düğün değilse muhakkak yemek verilir, o da büyük çoğunlukla etli ya da tavuklu pilav olurdu. Sanırım bu yemek, bir manayı barındırırdı ki, sünnette yenen etli pilava dair pek muhtelif rivayetler vardır.


O da ne? Bu sene iki sünneti bizzat yaşamış, onlarcasını da kamuya açık alanlarda görmüş biri olarak, kara kara düşünmeye başladım. Çünkü iki oğlum var ve ne yapacağımı şaşırmış durumdayım. Her şey değişmiş. Daha iyi olmuş, dediklerim de var, çok tuhaf bulduklarım da. Pek beğendiğim uygulama, artık çocuklar operasyona tanık olmadan hafif uykuda ve hastane ortamında sünnet oluyorlar. Dolayısı ile sünnet düğününde yatan çocuk yok artık. Zaten düğün, sünnetten azami bir sene sonra yapılıyor. Dahası düğün sadece çocuk için değil, zira anne bir nevi gelinlik ve baba damatlık bir şıkırtı ile arz-ı endam ediyor. Sünnet çocuğu ki artık ona zat-ı şahaneleri demek gerek (çünkü egosu düğün vesilesiyle tavan yapıyor), mehter marşı eşliğinde, bir tahta oturtulmuş ve havalara zıplatılarak getiriliyor. Korkmayın, sünnet bir sene önce yapıldığı için, sağlık açısından bir tehlike yok. Tabii bu çifte düğün havası ve fırlayan altın fiyatları neticesinde, düğüne davetli ahali çareyi çaktırmadan altın taklidi yapan metaller ve içinde altın var havası veren boş kutular takıştırıp, yemeğini yiyip kaçma eğiliminde. Ailenin düğüne ayıracak bütçesi mi yok, o halde gelinlik ve damatlık baki kalmak üzere, evde laminant parke ve koltuk değiştirme seremonisi yeni bir adet haline gelmiş durumda.


Memleketin ben diyeyim yüzde yetmiş, siz deyin sekseni bu durumda. Geleneksel eğlenceler, dini kutlamalar tarafını bir tarafa koyarak, bakıyorum, bir tek bana mı tuhaf geliyor bu durum? Hayatadokun facebook sayfasında yorumlarınızı okumak istiyorum.


İpek Gökbel